Podejście User Centered Design (“skierowane na użytkownika”) to filozofia i metodologia tworzenia produktów i usług, której podstawą jest zaangażowanie przyszłych użytkowników w proces projektowania. Według założeń UCD, właściwy proces projektowy (modelowanie, makietowanie, prototypowanie) poprzedzają wywiady i warsztaty dające podstawę do stworzenia rekomendacji, a w efekcie określenia i zaprojektowania funkcjonalności produktu. Od wspomnianych wywiadów indywidualnych w początkowej fazie badania potrzeb, po testy użyteczności na późniejszych etapach, angażowanie użytkowników ma służyć rozpoznaniu ich potrzeb i ograniczeń oraz realizacji celów grupy docelowej.
Dziś User Centered Design stało się standardem. Firmy, bez względu na branżę, szukają i angażują całe zespoły wykwalifikowanych badaczy oraz projektantów. Chcą w ten sposób zmienić sposób funkcjonowania swojej organizacji, aby rozwijać ją w duchu UCD.
W jakich sytuacjach podejście UCD sprawdza się najlepiej?
- Produkt już istnieje, ale przestał być konkurencyjny (pod względem użyteczności i atrakcyjności).
- Mamy do czynienia z produktem, który dopiero ma powstać, ale w znacznym stopniu bazuje na tym, co już oferuje rynek.
Dzięki UCD tworzymy dziś wiele rozwiązań, które odpowiadają na realne ludzkie potrzeby. To, co powstaje wynika z wiedzy o użytkownikach zdobytej podczas badań. Dzieje się tak nawet w obliczu ograniczeń, jakie narzuca model biznesowy, w którym ściśle określone są czas na stworzenie produktu oraz cele rynkowe, jakie produkt ma osiągnąć.
Od projektowania, przez badania, do innowacji
![Research Through Design - nowa metoda](https://cdn.prod.website-files.com/60362a184165bc24c96a577e/612cc925bf8c5779ada3243b_rtd-1.jpg)
Jak wykorzystać sytuację, gdy czas na stworzenie produktu nie jest ściśle określony, a cel jest większy, niż kolejna, “nowa” wersja istniejącego już produktu? Po jakie narzędzia i rozwiązania sięgnąć, jeśli interesuje nas odkrywanie nowych horyzontów i tworzenie rozwiązań, które nie mają precedensu? Co jeśli naszą ambicją, a może wręcz wyznaczonym zadaniem jest projektowanie makro-, a nie mikroinnowacji?
Odpowiedzią może być metodologia Research Through Design (“Badanie przez projektowanie”), polegająca na włączeniu działań projektowych w proces prowadzenia badań. To podejście, w którym badania mają wręcz naukową rangę i znacznie przewyższają swoim potencjałem klasyczne badania potrzeb. Główną różnicą między metodą RTD a klasycznym podejściem do badań (UCD) jest wykorzystanie projektowania do pozyskania nowej jakościowo wiedzy na temat użytkowników.
Rolę źródła wiedzy, niezbędnego do tworzenia innowacji, odgrywa materiał stymulujący stworzony przez projektanta – prototyp lub artefakt. Zazwyczaj do złudzenia przypomina gotowy, istniejący już produkt. Przykładem może być przedmiot o nieistniejącej dotychczas kombinacji elementów. Taka nowa konfiguracja prowokuje do dyskusji, umożliwia użytkownikowi angażowanie się w interakcje, które nigdy wcześniej nie były możliwe. To nowe doświadczenia, które mogą się wydarzyć i być obserwowane w ramach prowadzonych badań.
Właśnie dlatego badania mają tu wartość naukową – ich celem jest generowanie wiedzy, która byłaby niemożliwa do zdobycia bez zaprojektowanych artefaktów. Są to zatem odkrycia naukowe w sensie ścisłym, które mogą stać się kluczowym czynnikiem umożliwiającym tworzenie innowacyjnych produktów.